УПОТРЕБЛЕНИЕ РОДИТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА
-İN HALİNİN KULLANILISI
Tamlayan (-in) Halinin İsim Tamlaması Seklinde Kullanılması
Türkçe'deki 'öğrencinin kitabı', 'Öğretmenin kalemi' gibi tamlamalar Rusça'da tersten
yapılmaktadır.
Учебник студента (öğrencinin ders kitabı)
Bu tamlamanın özensiz çevirisi söyle olurdu: 'Ders kitabı öğrencinin'
Dikkat edilirse студент (öğrenci) kelimesinin ismin -in haliyle çekildiğidir. Bu kelimenin
yalın hali, студент, -in halinde çekilmis sekli ise студента dır. Yani -in halinde, eril cins bir
kelime olduğu için, sonuna -a almıstır.
Ответ ученика
Öğrencinin yanıtı
Ответ ученика удивил меня
Öğrencinin yanıtı beni sasırttı.
Kullanılan eylemin geçtiği nesneyi göstermek için isimler -in halinde kullanılır. Bu tip
durumlarda fiillerden türemis isimler kullanılr.
Чтение книги
Kitabın okunması
Пение гимна
Milli marsın söylenmesi
слушание лекции
Dersin dinlenmesi
Fakat fiillerden sonra isimler -i hali takılarını alırlar
читать книгу
kitap okumak
петь гимн
milli mars söylemek
слушать лекцию
dersi dinlemek
Çokluk azlık bildiren zarflardan sonra genel olarak -in hali çoğul kullanılır.
много: pek çok
много книг: pek çok kitap
много знаний: pek çok bilgi
немного: biraz
немного: вещей biraz esya
немного: воды biraz su
мало: az
мало лудей: az insan
сколько: Ne kadar?
сколько людей: Ne kadar insan
УПОТРЕБЛЕНИЕ РОДИТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА С ПРЕДЛОГАМИ
TAMLAYAN HALİNİN EDATLARLA KULLANILMASI
Yer Gösteren Edatlar
Около школы: okulun yakınında
Возле дома: evin yanında
У двери: kapının yanında
вокруг леса: ormanın çevresinde
Вдоль реки: ırmak boyunca
Мимо вокзала: garın önünde (geçip gitme)
Среди друзей: arkadaslar arasında
посреди зала: salonun ortasında
против двери: kapının karsısında
напротив двери: kapının karsısında
внутри квартиры: dairenin içinde
вне сада: bahçenin dısında
Где находится ваш дом?
Eviniz nerededir?
Наш дом находится около школы
Evimiz okulun yanında bulunuyor
Где ты живёшь?
Nerede yasıyorsun?
Я живу возле школы
Okulun yanında yasıyorum
Где ваш учитель?
Öğretmeniniz nerededir?
Он стоит у двери
Öğretmenimiz kapının yanındadır
Yukarıdaki örnek cümlede de görüldüğü gibi y edatı bir esyanın ya da sahsın baska bir esya
yanında bulunması veya orada bir aktivitede bulunması durumunu bildirir. Где ve у кого
sorularına cevap verirken kullanılır.
Где стоит диван? Divan nerededir?
Диван стоит у шкафа Divan rafın yanında duruyor
У кого вы были вчера? Dün aksam kimin yanındaydınız?
Вчера мы были у друга Dün biz arkadasımızın yanındaydık
У EDATININ DİĞER KULLANIM DURUMLARI
Bir esyanın sahibini bildirirken у кого (kim sahip, kimin var) soru sözcüğüne cevapta у edatı
kullanılır. "Sahip olmak" anlamına gelen "var" olmak (быть) fiili kullanılır.
У кого есть русский учебник?
Kimin Rusça ders kitabı var?
У студента есть русский учебник
Öğrencinin Rusça ders kitabı vardır
У кого будет новый автомобиль?
Kimin yeni arabası olacak?
У меня будет новый автомобиль
Benim yeni arabam olacak.
Вокруг edatının kullanılması
Bu edat bir seyin çevresinde olma anlamı verir.
Дети играют в футбол вокруг парка
Çocuklar parkın etrafında futbol oynuyorlar
Спортсмены занимаются вокруг озера
Sporcular gölün çevresinde çalısıyorlar
Вдоль edatının kullanılması
Bu edat bir sey boyunca anlamı verir.
Мы ехали в деревню вдоль дороги леса
Köye orman yolu boyunca geldik
Мимо Edatının Kullanılması
Bu edatın yanında kıyısında anlamı vardır
Однажды она прошла мимо нашего дома
Bir seferinde bizim evin yanından geçti.
Посреди
Bu edatın bir seyin ortasında olma anlamı vardır
Где стоит памятник Ататюрка?
Atatürk heykeli nerededir?
Памятник Ататюрка стоит посреди площади
Atatürk heykeli meydanın ortasında bulunmaktadır
Среди
Bu edat bir seyin ya da kisilerin arasında olma anlamında kullanılır.
Среди нас я самый младший
İçimizde en genç benim
Поиши книгу среди своих вещей
Kitabı esyalarının içinde ara
Напротив
Bu edat bir seyin birisinin karsısında olma anlamında kullanılır.
Он стоит напротив меня
Benim karsımda duruyor
Машина остановилась напротив остановки
Araba durağın karsısında durdu.
Против
Bu edat bir seyin ya da birisinin karsısında olma(soyut anlamda) anlamında kullanılır
Мартин Лютер Кинг всегда был против расизма
Martin Luther daima ırkçılığa karsı olmustur.
YÖN GÖSTEREN EDATLAR
из/изо -den dan anlamı
из класса sınıftan
Откуда вышли студенты?
Öğrenciler nereden çıktılar?
Студенты вышли из класса
Öğrenciler sınıftan çıktılar
с/со -den -dan
с полки raftan
Откуда он взял газету?
Gazeteyi nereden aldı?
Он взял газету с полки
Gazeteyi raftan aldı
из-за arkasından
из-за горы dağlarından arkasından
Солнце появилось из-за горы
Günes dağların arkasından çıktı.
из-под altından
Кошка выскочила из-под стола
Kedi masanın altından fırladı
От Edatının Kullanılması
Bu edat bir canlı kisiden dönmeyi uzaklasmayı ifade eder.
Я вернулся от мамы.
Annemden döndüm
Он пришел от товарища
Arkadasından geldi.
İki yer arasındaki uzaklığı bildirmede от edatı до (-e kadar) edatı ile birlikte kullanılır.
От Анкары до Станбула 451 километр
Ankara İstanbul arası 451 kilometredir (Ankara'dan İstanbul'a 451 kilometre)
ZAMAN BİLDİREN EDATLAR
Asağıdaki edatlar -когда (ne zaman) sorusuna cevap verirken -in hali' nde kullanılırlar.
c (co) -den, dan itibaren
Когда открывается магазин?
Dükkan ne zaman açılıyor?
Магазин открывается с восьми часов
Dükkan 8’de açılıyor (Dükkan 8'den itibaren açık)
до -e kadar
Когда все были готовы?
Her sey ne zaman hazır oldu?
Все были готовы до приезда министра
Bakan gelene kadar her sey hazır oldu.
с...до -den, dan itibaren -e kadar
Когда вы работаете?
Ne zaman çalısıyorsunuz?
Мы работаем с девяти утра до девяти вечера
Biz sabah 10 dan aksam 10 a kadar çalısıyoruz.
после arkasında
Когда они поедут на море?
Ne zaman denize gidiyorlar?
Они поедут на море после июня
Denize haziran ayından sonra gidecekler
накануне arifesinde, öncesinde
Когда вы зайдёте ко мне?
Bana ne zaman uğrayacaksınız
Я зайду к вам накануне праздника
Size bayram arifesinde uğrayacağım
SEBEP BİLDİREN EDATLAR
Asağıdaki edatlar (neden) sorusuna cevap verirken -in halinde kullanılırlar.
из-за (Birisinin veya bir seyin yüzünden anlamlarını karsılamada bu edat kullanılır)
Почему ты не пришёл вчера?
Dün neden gelmedin?
Я не смог прийти из-за дождя
Yağmur yüzünden gelemedim
Я не пришёл из-за матери, она меня не разрешила.
Annemin yüzünden gelemedim, bana izin vermedi
из sebebiyle
Почему он решил уехать?
Neden gitmeye karar verdi
Он решил уехать из любви к ней
Ona olan sevgisi yüzünden gitti.
от -den, dan dolayı
Почему он так кричит?
Neden böyle bağırıyor?
Он кричит от боли
O acıdan bağırıyor
с -den, dan dolayı
Почему она плакала?
Neden ağladı?
Она плакала с горя
Üzüntüden ağladı
AMAÇ BİLDİREN EDATLAR
Для Bir hareketin bir sahıs ya da seyin yararına olması ifade edilirken bu edat
kullanılır. Для кого (kimin için), Для чего (neyin için) sorularına cevap verirken de bu edat
kullanılır.
Для кого этот подарок?
Bu hediye kimin için?
Этот подарок для моего мужа
Bu hediye kocam için
Для чего ты идёшь на вокзал?
Gara ne için gidiyorsun?
Я иду на вокзал встретить маму
Gara annemi karsılamaya gidiyorum
Ради uğruna
Ради чего он оставил работу?
Ne uğruna isi bıraktı?
Он оставил работу ради спокойствия
İsi huzura kavusmak uğruna bıraktı
от karsı (soyut)
От чего это лекарство?
Bu ilaç ne ilacıdır ( Bu ilaç neye karsıdır)
Это лекарство от гриппа
Bu ilaç grip ilacıdır ( Bu ilaç gribe karsıdır)
Без Bu edat bir sahsın ya da bir seyin yoksunluğu ve olmayısı ifade edilirken bu edat
kullanılır
Я люблю пить чай без сахара
Ben çayı sekersiz içmeyi severim
Он пришёл в кино без билета
Tiyatroya biletsiz geldi
Студент говорил по-русски без ошибок
Öğrenci Rusça'yı hatasız konustu
Кроме Bu edat -den baska anlamı verir
Кроме ключа в кармане была мелочь
Anahtardan baska cebinde bozuk para vardı
Кроме арбуза я люблю яблоки
Karpuz dısında elmayı da severim
Вместо Yerine
Ты иди вместо меня
Benim yerime sen git
Вместо карандаша возьмём ручку
Kursun kalem yerine tükenmez kalem alalım
-İN HALİNİN KULLANILISI
Tamlayan (-in) Halinin İsim Tamlaması Seklinde Kullanılması
Türkçe'deki 'öğrencinin kitabı', 'Öğretmenin kalemi' gibi tamlamalar Rusça'da tersten
yapılmaktadır.
Учебник студента (öğrencinin ders kitabı)
Bu tamlamanın özensiz çevirisi söyle olurdu: 'Ders kitabı öğrencinin'
Dikkat edilirse студент (öğrenci) kelimesinin ismin -in haliyle çekildiğidir. Bu kelimenin
yalın hali, студент, -in halinde çekilmis sekli ise студента dır. Yani -in halinde, eril cins bir
kelime olduğu için, sonuna -a almıstır.
Ответ ученика
Öğrencinin yanıtı
Ответ ученика удивил меня
Öğrencinin yanıtı beni sasırttı.
Kullanılan eylemin geçtiği nesneyi göstermek için isimler -in halinde kullanılır. Bu tip
durumlarda fiillerden türemis isimler kullanılr.
Чтение книги
Kitabın okunması
Пение гимна
Milli marsın söylenmesi
слушание лекции
Dersin dinlenmesi
Fakat fiillerden sonra isimler -i hali takılarını alırlar
читать книгу
kitap okumak
петь гимн
milli mars söylemek
слушать лекцию
dersi dinlemek
Çokluk azlık bildiren zarflardan sonra genel olarak -in hali çoğul kullanılır.
много: pek çok
много книг: pek çok kitap
много знаний: pek çok bilgi
немного: biraz
немного: вещей biraz esya
немного: воды biraz su
мало: az
мало лудей: az insan
сколько: Ne kadar?
сколько людей: Ne kadar insan
УПОТРЕБЛЕНИЕ РОДИТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА С ПРЕДЛОГАМИ
TAMLAYAN HALİNİN EDATLARLA KULLANILMASI
Yer Gösteren Edatlar
Около школы: okulun yakınında
Возле дома: evin yanında
У двери: kapının yanında
вокруг леса: ormanın çevresinde
Вдоль реки: ırmak boyunca
Мимо вокзала: garın önünde (geçip gitme)
Среди друзей: arkadaslar arasında
посреди зала: salonun ortasında
против двери: kapının karsısında
напротив двери: kapının karsısında
внутри квартиры: dairenin içinde
вне сада: bahçenin dısında
Где находится ваш дом?
Eviniz nerededir?
Наш дом находится около школы
Evimiz okulun yanında bulunuyor
Где ты живёшь?
Nerede yasıyorsun?
Я живу возле школы
Okulun yanında yasıyorum
Где ваш учитель?
Öğretmeniniz nerededir?
Он стоит у двери
Öğretmenimiz kapının yanındadır
Yukarıdaki örnek cümlede de görüldüğü gibi y edatı bir esyanın ya da sahsın baska bir esya
yanında bulunması veya orada bir aktivitede bulunması durumunu bildirir. Где ve у кого
sorularına cevap verirken kullanılır.
Где стоит диван? Divan nerededir?
Диван стоит у шкафа Divan rafın yanında duruyor
У кого вы были вчера? Dün aksam kimin yanındaydınız?
Вчера мы были у друга Dün biz arkadasımızın yanındaydık
У EDATININ DİĞER KULLANIM DURUMLARI
Bir esyanın sahibini bildirirken у кого (kim sahip, kimin var) soru sözcüğüne cevapta у edatı
kullanılır. "Sahip olmak" anlamına gelen "var" olmak (быть) fiili kullanılır.
У кого есть русский учебник?
Kimin Rusça ders kitabı var?
У студента есть русский учебник
Öğrencinin Rusça ders kitabı vardır
У кого будет новый автомобиль?
Kimin yeni arabası olacak?
У меня будет новый автомобиль
Benim yeni arabam olacak.
Вокруг edatının kullanılması
Bu edat bir seyin çevresinde olma anlamı verir.
Дети играют в футбол вокруг парка
Çocuklar parkın etrafında futbol oynuyorlar
Спортсмены занимаются вокруг озера
Sporcular gölün çevresinde çalısıyorlar
Вдоль edatının kullanılması
Bu edat bir sey boyunca anlamı verir.
Мы ехали в деревню вдоль дороги леса
Köye orman yolu boyunca geldik
Мимо Edatının Kullanılması
Bu edatın yanında kıyısında anlamı vardır
Однажды она прошла мимо нашего дома
Bir seferinde bizim evin yanından geçti.
Посреди
Bu edatın bir seyin ortasında olma anlamı vardır
Где стоит памятник Ататюрка?
Atatürk heykeli nerededir?
Памятник Ататюрка стоит посреди площади
Atatürk heykeli meydanın ortasında bulunmaktadır
Среди
Bu edat bir seyin ya da kisilerin arasında olma anlamında kullanılır.
Среди нас я самый младший
İçimizde en genç benim
Поиши книгу среди своих вещей
Kitabı esyalarının içinde ara
Напротив
Bu edat bir seyin birisinin karsısında olma anlamında kullanılır.
Он стоит напротив меня
Benim karsımda duruyor
Машина остановилась напротив остановки
Araba durağın karsısında durdu.
Против
Bu edat bir seyin ya da birisinin karsısında olma(soyut anlamda) anlamında kullanılır
Мартин Лютер Кинг всегда был против расизма
Martin Luther daima ırkçılığa karsı olmustur.
YÖN GÖSTEREN EDATLAR
из/изо -den dan anlamı
из класса sınıftan
Откуда вышли студенты?
Öğrenciler nereden çıktılar?
Студенты вышли из класса
Öğrenciler sınıftan çıktılar
с/со -den -dan
с полки raftan
Откуда он взял газету?
Gazeteyi nereden aldı?
Он взял газету с полки
Gazeteyi raftan aldı
из-за arkasından
из-за горы dağlarından arkasından
Солнце появилось из-за горы
Günes dağların arkasından çıktı.
из-под altından
Кошка выскочила из-под стола
Kedi masanın altından fırladı
От Edatının Kullanılması
Bu edat bir canlı kisiden dönmeyi uzaklasmayı ifade eder.
Я вернулся от мамы.
Annemden döndüm
Он пришел от товарища
Arkadasından geldi.
İki yer arasındaki uzaklığı bildirmede от edatı до (-e kadar) edatı ile birlikte kullanılır.
От Анкары до Станбула 451 километр
Ankara İstanbul arası 451 kilometredir (Ankara'dan İstanbul'a 451 kilometre)
ZAMAN BİLDİREN EDATLAR
Asağıdaki edatlar -когда (ne zaman) sorusuna cevap verirken -in hali' nde kullanılırlar.
c (co) -den, dan itibaren
Когда открывается магазин?
Dükkan ne zaman açılıyor?
Магазин открывается с восьми часов
Dükkan 8’de açılıyor (Dükkan 8'den itibaren açık)
до -e kadar
Когда все были готовы?
Her sey ne zaman hazır oldu?
Все были готовы до приезда министра
Bakan gelene kadar her sey hazır oldu.
с...до -den, dan itibaren -e kadar
Когда вы работаете?
Ne zaman çalısıyorsunuz?
Мы работаем с девяти утра до девяти вечера
Biz sabah 10 dan aksam 10 a kadar çalısıyoruz.
после arkasında
Когда они поедут на море?
Ne zaman denize gidiyorlar?
Они поедут на море после июня
Denize haziran ayından sonra gidecekler
накануне arifesinde, öncesinde
Когда вы зайдёте ко мне?
Bana ne zaman uğrayacaksınız
Я зайду к вам накануне праздника
Size bayram arifesinde uğrayacağım
SEBEP BİLDİREN EDATLAR
Asağıdaki edatlar (neden) sorusuna cevap verirken -in halinde kullanılırlar.
из-за (Birisinin veya bir seyin yüzünden anlamlarını karsılamada bu edat kullanılır)
Почему ты не пришёл вчера?
Dün neden gelmedin?
Я не смог прийти из-за дождя
Yağmur yüzünden gelemedim
Я не пришёл из-за матери, она меня не разрешила.
Annemin yüzünden gelemedim, bana izin vermedi
из sebebiyle
Почему он решил уехать?
Neden gitmeye karar verdi
Он решил уехать из любви к ней
Ona olan sevgisi yüzünden gitti.
от -den, dan dolayı
Почему он так кричит?
Neden böyle bağırıyor?
Он кричит от боли
O acıdan bağırıyor
с -den, dan dolayı
Почему она плакала?
Neden ağladı?
Она плакала с горя
Üzüntüden ağladı
AMAÇ BİLDİREN EDATLAR
Для Bir hareketin bir sahıs ya da seyin yararına olması ifade edilirken bu edat
kullanılır. Для кого (kimin için), Для чего (neyin için) sorularına cevap verirken de bu edat
kullanılır.
Для кого этот подарок?
Bu hediye kimin için?
Этот подарок для моего мужа
Bu hediye kocam için
Для чего ты идёшь на вокзал?
Gara ne için gidiyorsun?
Я иду на вокзал встретить маму
Gara annemi karsılamaya gidiyorum
Ради uğruna
Ради чего он оставил работу?
Ne uğruna isi bıraktı?
Он оставил работу ради спокойствия
İsi huzura kavusmak uğruna bıraktı
от karsı (soyut)
От чего это лекарство?
Bu ilaç ne ilacıdır ( Bu ilaç neye karsıdır)
Это лекарство от гриппа
Bu ilaç grip ilacıdır ( Bu ilaç gribe karsıdır)
Без Bu edat bir sahsın ya da bir seyin yoksunluğu ve olmayısı ifade edilirken bu edat
kullanılır
Я люблю пить чай без сахара
Ben çayı sekersiz içmeyi severim
Он пришёл в кино без билета
Tiyatroya biletsiz geldi
Студент говорил по-русски без ошибок
Öğrenci Rusça'yı hatasız konustu
Кроме Bu edat -den baska anlamı verir
Кроме ключа в кармане была мелочь
Anahtardan baska cebinde bozuk para vardı
Кроме арбуза я люблю яблоки
Karpuz dısında elmayı da severim
Вместо Yerine
Ты иди вместо меня
Benim yerime sen git
Вместо карандаша возьмём ручку
Kursun kalem yerine tükenmez kalem alalım
0 yorum:
Yorum Gönder